محفلی برای آشنایی نزدیک بین جوانان و پیشکسوتان، ایران را به پایگاه علمی باستان شناسی منطقه تبدیل کنیم - مجله سایه

او تصریح کرد: به نظر می رسد همایش در سال های اخیر از اصول ترسیم شده به وسیله واعظان آن فاصله گرفته و کم کم به همایشی حرفه ای مبدل شده است.

امیری با اشاره به تاثیرات بسیار مهم برگزاری همایش باستان شناسان جوان در این حوزه گفت: این همایش محفلی برای آشنایی نزدیک و رو در رو بین جوانان و پیشکسوتان فراهم نموده و با وجه بین المللی خود موجب جذب و ترغیب جوانان باستان شناس از سرار دنیا شده است.

او با بیان اینکه شاید حفظ این دستاورد مهمترین وظیفه برگزار نمایندگان در امروز و آینده باشد، اظهارکرد: پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری پیرو وظیفه ذاتی خویش کما فی السابق از این همایش و همایش های اینچنینی در حوزه میراث فرهنگی و باستان شناسی حمایت نموده و امیدوارم همایش باستان شناسان جوانان همواره جوان و پر تکاپو ماندگار ماند.

قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی:

توسعه گرایش های میان دانشی حوزه باستان شناسی

علی دارابی معاون میراث فرهنگی کشور، 3 اسفند1400در هشتمین همایش باستان شناسان جوان با قدرانی از دانشگاه تهران، پژوهشگاه و دست اندرکاران برگزاری این همایش که زمینه گفتگوی جامعه علمی کشور، توسعه مرزهای علمی و نشر یافته های این حوزه را فراهم می نمایند گفت: در تمدن اسلامی و در خلال قرون میانی که شاهد اوج گیری علوم مختلف هستیم مولفان و تألیفاتی را مانند احصاءالعلوم فارابی، مفاتیح العلوم، مقدمه ابن خلدون، اقسام الحکمه، مفتاح السعاده و منابع متعدد دیگری را می بینیم که مجموعه علوم زمان را معرفی و ارائه نموده اند.

او اضافه نمود: در این دوران علاوه براین که علوم در سایه یک وحدت دیده می شوند موضوع هر علم، غایت و اسلوب آن روشن است و از این طریق جایگاه و منزلت آن حوزه علمی و مرتبت آن علم روشن می گردد؛ بعضی از قدما مانند ابن سینا در تقسیمات علم موضوع علم را ملاک قرار داده اند، فارابی که در مقام آگاهی بر علوم زمان خود لقب معلم دوم را دارد در شمارش علوم ابتدا از علوم مقدمه ای شروع می نماید، در این بین دانشمندانی را داریم که علوم را از منظر منبع معرفی آن مانند ابن خلدون تقسیم بندی می نمایند، بعضی ازدانشمندان اسلامی نیز از متقدمان تا عالمان معاصر، علم را پرتویی از جمال الهی و آیتی از نشانه های توحید خداوندی می دانند و علوم را از منظر غایت آن تقسیم بندی می نمایند.

دارابی توضیح داد: اگر بخواهیم جایگاه و مرتبت علمی باستان شناسی را به عنوان علمی نو که امروز یکی از شاخه های علوم اجتماعی است از منظر موارد از پیش گفته شده تببین کنیم باید بگوییم از منظر موضوعی، موضوع علم باستان شناسی حیات فرهنگی انسان و دریافت خط سیر فرهنگی بشر و جوامع به وسیله دستیابی و مشاهده تجربی و علمی شواهد مادی به جای مانده از گذشتگان است.

او اضافه نمود: از منظر غایت؛ غایت این علم عبرت آموزی بشر از راستا حرکت فرهنگی پیشینیان در جهت تعالی است و قرار است مبین حکمتی نظری و عملی در سیر حرکت تاریخی انسان باشد.

معاون میراث فرهنگی کشور با بیان اینکه از منظر ابزاری و مقدمه ای باستان شناسی مهمترین علم مبدا درارتباط با علوم تازه حوزه شناختی و حفاظتی میراث فرهنگی است و برای تمامی این علوم جایگاه مقدماتی دارد اظهار کرد: از منظر منبع معرفتی دستاورها، داده ها و تحلیل های حاصل از باستان شناسی مبتنی بر مواد فرهنگی است که امروز میراث فرهنگی را تبدیل به مهمترین منبع فرهنگی جوامع می نماید .

به گفت دارابی، مواد فرهنگی در علم باستان شناسی همان منابعی هستند که نظام های اعتقادی ، ارزشها، ایده ها ،آیین ها، رفتارها و هنجارهای گذشتگان را در جهت آگاهی و پند آموزی تبیین می نمایند و گنجینه ارزشمندی از تجربه پیشینیان را در اختیار تحول و تعالی جوامع امروزی قرار می دهند.

او با اشاره به اینکه باستان شناسی امروز از شناخت صرف فرهنگ ها و تمدن های گذشته عبور نموده و تبدیل به علمی شده که می تواند روح تازه ای در کالبد علوم انسانی در جوامع بدمد اضافه نمود: در ایران باستان شناسی در شروع از پیامدهای برقراری رابطه سیاسی و اجتماعی با جوامع غربی در پیش از یک قرن گذشته بوده و در سایه حضور باستان شناسان خارجی شکل گرفت و به تدریج با شکل گیری تشکل ها، نهادهای تخصصی ایجاد رشته دانشگاهی مرتبط و حضور متخصصان ایرانی در گروه های خارجی، جامعه باستان شناسی ایران ماهیت و قوام یافت.

قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: وقوع انقلاب اسلامی و تغییر در روابط یکی از عرصه هایی را که به شدت مورد تأثیر قرار داد عرصه علمی باستان شناسی بود بعد از قطع وابستگی فرهنگی، جامعه باستان شناسی ایران در چند دهه فعالیت جزو گروه های سرآمد علمی کشور شد که تحقق شعار عدم احتیاج و وابستگی به خارج از شور را به اثبات رساند.

دارابی اضافه نمود:این عدم وابستگی به معنای عدم تمایل جامعه فرهنگی و باستان شناسی کشور به ارتباط و کار مشترک با گروه های علمی خارجی نیست بلکه آنچه تغییرنموده عدم احتیاج مبنایی است، در عین اینکه می دانیم رشد و معرفی یافته های این حوزه و قرارگیری آن در چرخه دانش، ارتباطات زمینه ای و دو طرفه ای با جوامع علمی خارج از کشور را طلب می نماید.

او توضیح داد: امروز و در این دهه از خوداتکایی جامعه باستان شناس کشور، از استادان، متخصصان، بویژه جوانان اندیشمند این حوزه انتظار می رود دایره توسعه گرایش های میان دانشی حوزه باستان شناسی را در لبه مرزهای دانش این حوزه بر پایه مواد فرهنگی موجود در این سرزمین رقم بزنند و با عبور از رویکرد محض در باستان شناسی و اتخاذ رویکرد کاربردی، پیوند موثرتری بین کوشش و دستاورهای این رشته و احتیاجهای جامعه امروز در شناخت و بهره گیری از منابع فرهنگی اش و استحکام بنیان های اجتماعی اش ایجاد نمایند .

معاون میراث فرهنگی کشور اضافه نمود: بر خلاف سده گذشته و درادامه راستا چند دهه اخیرنوع رابطه جامعه باستان شناسی با دنیای پیرامونش تغییرکند و از تأثیر پذیری دنیای به سمت تأثیرگذاری بویژه در سطح منطقه و در بین کشورهای حوزه فرهنگی ایران تغییر یابد و همگام با حوزه های پش رو در عرصه فناوری، از تکنولوژی های روز در خدمت شناخت هدفمند بهره گیری کند تا ضرورت ها و احتیاجهای حفاظتی آثار و یافته ها به حداقل برسد.

او در سرانجام ابراز امیدواری کرد حضور و هم افرایی موثر نهادهای علمی و دانشگاهی در کنار پژوهشگاه میراث فرهنگی بتواند ایران را به پایگاه علمی باستان شناسی منطقه تبدیل کند.