مزیت های همکاری بلندمدت با چین - مجله سایه

با ما همراه باشید و با تور چین از شگفت انگیزترین کشور دنیا دیدن کنید بر روی دیوار چین سلفی بگیرید، از قصر ممنوعه دیدن کنید و در خیابان شانگهای پیشرفته ترین آسیا قدم بزنید.

زیرا بنابه تعریف، کشورهای طرف قرارداد باید کوشش نمایند تا در زمان مشخص شده، به اهداف مشخص شده برسند. این اهداف می توانند در زمینه های مختلفی مانند حمل و نقل، ساخت و ساز، سرمایه گذاری یا همکاری ها در محیط بین الملل باشد. نکته این است که براساس این اسناد، کشورها مشخص می نمایند که برای دستیابی به این اهداف، همراستا با هم حرکت نمایند. همچنین براساس زمانبندی خاصی این نوع همکاری، جزئیات و شیوه پیشبرد طرح ها و برنامه ها، به صورت سالانه، دوسالانه و حتی 5 ساله از سوی کمیسیون های مشترک دوطرف آنالیز می گردد. در این صورت، اگر موانعی وجود داشته باشد، رفع می گردد یا اگر لازم باشد اهداف و برنامه های جدیدی اضافه گردد، نیز تصمیم گرفته خواهد شد. نکته مهم این واقعیت است که در صورت تدوین یک سند همکاری بلندمدت میان کشورها، روابط میان دو کشور در عرصه های مختلف، از رفت و آمدهای دولت ها متأثر نخواهد شد.

به طور کلی در هر کشوری، وزارت خارجه یا دستگاه سیاست خارجی دولت، مجری سیاست های آن نظام سیاسی است. در ایران عمدتاً این طور فرض می گردد که وزارت خارجه، خود تصمیم می گیرد و خود هم اجرا می نماید. درحالی که در ایران نیز، مانند هر کشور دیگری، یک نهاد بالادستی وجود دارد که با حضور و مشارکت همه قوا و ارکان مهم و تأثیرگذار کشور سیاست خارجی را تنظیم می نماید. این سیاست به دولت اعلام می گردد و دولت نیز از وزارت خارجه می خواهد تا این سیاست ها را اعمال کند.

در چنین نگاه و تصویری از سازوکار اعمال سیاست خارجی کشورها، می توان گفت که اسناد همکاری های بلندمدت راهکاری برای ثبات اداره امور و برنامه های خارجی کشورها در درازمدت است. اسناد همکاری های بلندمدت یاری می نمایند تا در صحنه روابط بین الملل، کشورها حداکثر بهره وری را به دست آورده و ضایعات و خسارت های این عرصه به حداقل برسد. در این چارچوب، اتفاقی که امروز در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با آن رو به رو هستیم، به غایت مهم و البته بی سابقه است.

تدوین و امضای اسناد همکاری بلندمدت میان ایران و کشورهای دور و نزدیک، به این معنی است که ارکان تصمیم گیری، به این باور رسیده اند که باید به سمت ثبات در سیاست ها و همکاری ها نسبت به کشورها حرکت کرد. به عبارت دیگر، این اسناد به این معنی است که جمهوری اسلامی امروز به این جمع بندی رسیده که پیروزیت در سیاست خارجی و حداکثر کردن منافع ملی، نیازمند برنامه های باثباتی است که این برنامه ها بتواند به ایجاد ثبات در ارتباط با محیط بین الملل منجر گردد. همچنین یاری خواهد نمود تا کشورهای طرف همکاری نیز اطمینان یابند که با تغییر دولت ها، سیاست های ایران تغییر نخواهد نمود. این شرایط، درست مانند تنظیم برنامه های 5 ساله توسعه در کشور است، برنامه هایی که به این دلیل 5 ساله تدوین می شوند تا فرایند توسعه کشور فراتر از عمر دولت ها تعریف گردد و هر دولتی نتواند براساس خط مشی خود، فرایند توسعه کشور را تغییر دهد. اما یک مرتبه پایین تر از این نگاه، می توان گفت برنامه همکاری بلندمدت ایران، عراق، افغانستان یا دیگر کشورها، نشان دهنده اهتمام جمهوری اسلامی ایران به همکاری با همسایگان خود است.

این امر نشان می دهد ایران به این نتیجه رسیده است که در محیط بین الملل باید با همسایگان خود همکاری داشته باشد، آن هم همکاری های بلندمدت و قابل پیگیری که تلاطم های داخلی یا خارجی نتواند آن را متوقف کند. همچنین این اسناد، مانع اقدامات جزیره ای دستگاه ها و وزارتخانه های مختلف در ایران می گردد. به این ترتیب، هر بخش می داند که برای تکمیل این پازل عظیم تر، چه کاری باید انجام دهد و چه نقشی برای آن تعریف شده است. منافع ملی کشورها، امری فارغ از هیاهوهای رسانه ای است. عرصه بین الملل عرصه همکاری و رقابت است و هر کشوری که بتواند بهتر رقابت، کار و برنامه ریزی کند، بهتر می تواند از ظرفیت های خود استفاده و پیشرفت کند. لازمه پیشرفت هر کشوری، نخست انسجام درون مرزها و وحدت میان نیروها و سپس همکاری با کشورهای دیگر است. نکته اینجاست که بدون سیاست داخلی منسجم نمی توان سیاست خارجی پیروز، یکپارچه و توأم با وحدت رویه داشت.

اینجا نهادهای تصمیم ساز و تصمیم گیر در کشور مسئولیت دارند تا این نکته را برای مردم و فعالان سیاسی کشور تشریح نمایند. باید به مردم گفت که منافع ملی و تهدیدهای ما چیست و چه فرصت هایی پیش روی ما واقع شده است. در صورت جدی دریافت این گفت و گوها است که می توان به صفر شدن یا کاسته شدن از تأثیرات این جنجال های رسانه ای امیدوار بود.