شروع عملیات نجات دو کشتی تاریخی به گل نشسته گیلان - مجله سایه

تیم تحقیقاتی پژوهشکده حفاظت و بازسازی آثار تاریخی-فرهنگی در محل قرارگیری دو کشتی تاریخی به بررسی، مطالعه و نمونه برداری متعارف از آن ها پرداخت.

فرامرز رستمی چراتی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با اعلام این خبر گفت:

یک تیم تحقیقاتی از پژوهشکده حفاظت و بازسازی آثار تاریخی-فرهنگی پژوهشگاه طی عملیات میدانی با حضور در محل قرارگیری دو کشتی تاریخی به گل نشسته واقع در قروق تالش و ساحل لَلِه رود شهرستان رود سر استان گیلان به بررسی، مطالعه و نمونه برداری متعارف از این دو اثر پرداختند.

او اضافه نمود:

با توجه به بررسی ها و بررسی های اجرا شده، کاربری هر دو کشتی باری بوده و در نقل و انتقال کالا در منطقه ها آذربایجان و شوروی بیشترین فعالیت را داشته اند و از چوب درختان سوزنی برگ (کاج روسی-ساسنا) ساخته شده اند.

رستمی چراتی توضیح داد:

در این بررسی، نمونه برداری از محیط پیرامونی این دو اثر تاریخی و نیز بافت چوبی در قسمت بیرون و درون کشتی و نیز از عوامل میکروبی تشدیدکننده در تخریب و تجزیه کشتی انجام شد و نتایج در دست بررسی است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تفاوت عمده بین کشتی لَلِه رود و کشتی تالش را در این دانست که کشتی به گل نشسته در منطقه ساحل لَلِه رود در شهرستان رودسر در آب شیرین مدفون شده و صرفا در زمانی که پیشروی یا جزر و مدهای شدید آب دریا اتفاق بیفتد در معرض آب شور قرار می گیرد و شوره های اطراف آن به خصوص قسمت نمایان آن موید این موضوع است.

او اعلام کرد:

با توجه به اندازه شوری بسیار پایین آب و نیز pH به حالت خنثی آب پیرامون، کشتی ساحل لَلِه رود از سلامت بیشتری برخوردار است و نیز به علت مدفون شدن بیش از هشتاد درصد از بدنه آن در زیر گل، پیش بینی می گردد که سالم به جای مانده باشد؛ اما کشتی ساحل کریم محله قروق تالش عمده بدنه اش در معرض شرایط بیرونی و هم در معرض آب شور قرار گرفته است.

رستمی چراتی اضافه نمود:

به علت وجود میخ های آهنی فراوان در بدنه که زنگ اکسید آهن زیادی ایجاد شده و از طرفی وجود یون های سولفات و نیترات و کلراید در آب دریا، سولفاته شدن بافت چوبی بدنه کشتی را تشدید نموده و این پدیده تخریبی در حال پیشرفت است و چون کشتی ساحل قروق در معرض هوا واقع شده است، لایه اکسیدی و سولفاته شدن روی بدنه آن شدیدتر است.

عضو هیئت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با بیان اینکه در کنار این عوامل شیمیایی ناشی از فعل و انفعالات طبیعی، عوامل پرخطر انسانی نیز باعث تخریب فیزیکی بدنه این کشتی شده گفت:

از نظر سالم بودن و موقعیت مکانی بهتر، بدنه کشتی ساحل لَلِه رود، برای جانمایی از نقاط قوت بالاتری برخوردار است و از آنجا که عمق محل دفن کشتی ساحل لَلِه رود از سطح زمین بیشتر است، قابلیت جانمایی آکواریمی در محل برای آن توصیه می گردد.

به گفته این پژوهشگر، برای هر دو اثر تاریخی مورد مطالعه عملیات نجات بخشی، ثبت آثار و اقدامات لازم جانمایی از راهکارهای مهم و معقول در شرایط فعلی است.

رستمی چراتی اضافه نمود:

عملیات نجات بخشی هر دو کشتی با توجه به شرایط فعلی تقریبا مشابه هم است و اجرای فرآیندها بر طبق دستورالعمل های حفاظت و بازسازی و نیز با همکاری و نظر کارشناسان پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری توصیه می گردد.

او اظهار کرد:

با توجه به مطالعات و کاوش های باستان شناسی اجرا شده و تدابیر حفاظتی اولیه مسئولان استان گیلان و شهرستان تالش و لَلِه رود در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری نتایج قابل توجهی حاصل شد.

او اضافه نمود:

به علت بحرانی بودن شرایط این دو اثر ارزشمند تاریخی که در حال حاضر در شرایط نگهداری نامناسبی از جمله در معرض خطرات محیطی و عوامل انسانی قرار دارند، تاکید بر آن است که عملیات حفاظت و نجات بخشی اضطراری و بلافصل آن اجرا گردد.

رستمی چراتی در سرانجام گفت:

مراحل دقیق اجرایی و نیز برنامه عملیاتی مستلزم تصویب طرح و نیز توافقات لازم با اداره کل و مدیریت شهرستانی است که در این خصوص طی جلسات تیم اعزامی از پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با مسئولان استانی و مدیران شهرستانی ذی ربط استان گیلان در شهریور 1401 پیشنهادها لازم عنوان و مقرر شد پس از توافقات به مرحله اجرا درآید.