نگران تامین آب در فصل بهار و تابستان هستیم - مجله سایه

احد وظیفه درگفت و گو با خبرنگاران درباره خشکسالی غالب بر کشور اظهار کرد: در طبیعت چهارنوع خشکسالی هواشناسی، کشاورزی، هیدرولوژیک، مالی و اجتماعی وجود دارد که کشور ما درگیر هرچهارنوع خشکسالی است که میان این چهارنوع، خشکسالی هواشناسی زودتر از سایر خشکسالی ها ظهور می نماید.

وی افزود: خشکسالی هواشناسی به صورت هفتگی، ماهانه و سالانه در مقایسه با اندازه بارش نرمال یک منطقه آنالیز می گردد و در صورت کمتر شدن این اندازه بارش، خشکسالی اتفاق افتاده است و اگر این فرایند یک تا سه ماه ادامه یابد، اثر این نوع خشکسالی در کشاورزی به خصوص در کشت دیم ظاهر می گردد که در فصول مختلف سال اندازه خشکسالی فرق دارد.

رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی درباره تاثیر خشکسالی هواشناسی بر کشاورزی گفت: در فصل پاییز که سطح اراضی زیر کشت می رود، اگر باران نبارد خسارات زیادی به محصولات کشاورزی وارد می گردد و در فصل بهار که نزدیک به بار رسیدن محصول کشاورزی و تشکیل دانه و گلدهی است اگر اندازه بارش کمتر از حد نرمال باشد، تاثیر منفی بسیار زیادی به نسبت کاهش باران در فصل زمستان دارد.

وی در ادامه اظهارکرد: هنگامی که کمبود بارش به سه ماه می رسد دچار خشکسالی کشاورزی می شویم که اکنون در استان هایی همانند کرمانشاه، ایلام، بخش های شرقی لرستان ، خراسان رضوی و خراسان شمالی، گلستان و بخش هایی از شمال اردبیل شاهد خشکسالی کشاورزی هستیم.

وظیفه افزود: هر حوضه آبخیزی به یک رودخانه، دریاچه و یا تالاب منتهی می گردد مانند حوضه دریاچه ارومیه که از کوه های اطراف سرچشمه می گیرد و به دریاچه ارومیه منتهی می گردد. هنگامی که در مدت طولانی شش ماهه بارندگی ها در یک منطقه کمتر از حد نرمال می گردد در دِبی یا آورد رودخانه تاثیر منفی می گذارد و ورودی سدها ، دریاچه ها و تالاب ها به شدت کاهش می یابد.

وی درباره خشکسالی هیدرولوژیک اظهار کرد: خشکسالی و محدود شدن بارش ها به مرور در چرخه آبی و حوزه آبی تاثیر می گذارد بنابراین خشکسالی هیدرولوژیک رخ می دهد که متاسفانه بعضی استان ها همانند گلستان،حاشیه شرقی دریای خزر و شرق مازندران، کرمانشاه و ایلام و بعضی استان ها همانند همدان و بخش های غربی لرستان درگیرخشکسالی شدید هستند.

رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی ادامه داد: اگر دوره خشکسالی بیشتر از شش ماه ادامه یابد، در مناطقی که معیشت وصنایع مردم به وسیله آب تأمین می گردد، با کاهش دبی رودخانه ها دسترسی به آب نیز کم می گردد بعلاوه اگر اقتصاد منطقه به کشاورزی و دامداری وابسته باشد، دسترسی به آب و بارش باران و برف از اهمیت بالایی برخوردار است و در صورت کاهش بارندگی ها شرایط اقتصاد و معیشت خانواده ها ضعیف و آن ها درگیر فقر می شوند.

وی با اشاره به خشکسالی مالی و اجتماعی اظهارکرد: با تداوم این خشکسالی ها روستاها قابلیت کشاورزی و دامداری خود را از دست می دهند و موجب مهاجرت روستاییان به شهرهای بزرگ می شوند که در این صورت حلبی آبادها و سکونتگاه های غیرمتعارف شکل می گیرند.

وظیفه ضمن اشاره به این موضوع که تمامی استان ها درگیر خشکسالی نیستند، گفت: غالب استان ها درگیر هر چهار نوع خشکسالی هستند چراکه از میان 31 استان بیش از 21 استان بارندگی کمتر از حد نرمال را تجربه نموده اند و دارای درجات مختلفی از خشکسالی هستند.

وی افزود: این خشکسالی ها در بعضی استان ها همانند تهران به علت کاهش ذخایر آبی سدها نسبت به اندازه نرمال و کاهش 35درصدی بارش نسبت به حد نرمال، خشکسالی شدید گزارش شده است و برای تامین آب در فصل های بهار و تابستان نگرانی شدیدی وجود دارد.

رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی ضمن بیان اینکه هر منطقه احتیاج به شیوه کنترل خشکسالی ویژه ای دارد، اظهار کرد: از 50 سال گذشته تا به امروز اندازه بارندگی فرایند نزولی داشته است و همه نقاط کشور نسبت به گذشته دچار کمبود بارش شده اند و در این بین ما با افزایش دما که موجب تبخیر آب است، روبه رو هستیم که موجب دسترسی کمتر می گردد.

وی افزود: برای کنترل این شرایط باید تغییراتی دربرنامه های خرد و کلان انجام گردد که چه اندازه آب مصرف گردد تا موجب فرونشست زمین، خشکی دریاچه ها، از بین رفتن تالاب ها و توسعه بیابان ها نگردد.

رییس مرکز ملی اقلیم و مدیریت بحران خشکسالی با اشاره به وابستگی موجودات عالم به یکدیگر اظهار کرد: اگر در یک منطقه موجودی از بین برود نشانه عدم پایداری آن محیط است و از بین رفتن گونه های حیوانی در یک محیط بر حیات انسان ها نیز تاثیر می گذارد.

وظیفه در انتها توضیح داد: برنامه هایی باید تدبیر گردد که با سازگاری، اندازه مصرف آب کاهش یابد و از خالی شدن سفره های زیرزمینی، فرونشست زمین و تخریب آبخوان ها جلوگیری گردد.