مهرورزی به بهانه تولد مهر - مجله سایه

به گزارش از، عطر دل انگیز کدو تنبل، لبو های سرخ و رشته پلو دست پخت مادر بزرگ قشنگترین عطر هایست که همواره یاد آور شب های خاطره انگیز یلدا برایم است .

چشمان مهر بان و منتظر مادربزرگ در شب یلدا خاطره ایست که هیچوقت از ذهن ما نوه ها خارج نمی شود.

مادر بزرگ همواره چند روز قبل تر از شب یلدا خانه را برای آمدن میهمان ها آب و جارو می کرد.

از روز های گذشته به همه یاد آوری می کرد که این شب را فراموش نکنند.

تاج خانم 57 سال دارد و این ها تنها گوشه ای از خاطراتی بود که ابن بانوی زنجانی ما را مهمان آن می نماید .

او به خبرنگار از، می افزاید: لحظه لحظه زمانی را که در این شب درکنار وجود پر مهر مادربزرگ و پدر بزرگ بودیم سرشار از خاطره های شیرین برایمان بود صدای جلز و ولز وبالا پریدن دانه های گندم قورقا که مادر بزرگ برایمان تهیه می کرد هنوز بهترین آهنگی است که در این شب نوازشگر روح و جانم می باشد.

خانم تاج خانم ادامه می دهد: ناتوانی و بی رمق بودن جسم مهربان مادر بزرگ مانع پذیرایی از میهمان ها نمی شد پدربزرگ که آغاز به قصه گویی می کرد نوه ها ناخواسته از فضای میهمانی جدا شده و در میان داستان پدر بزرگ خود را گم می کردند.

او می افزاید: حالا که خود صاحب نوه شده ایم سعی می کنم در این شب آن ها را مهمان خاطره های خوشی کنیم که شاید هرگز نتوانند آن را تجربه کنند.

آقای محمودی همسر خانم تاج خانم نیز به خبرنگار از، می گوید :یلدا شب تولد مهر است و بهانه ایست برای اینکه مهربانی هایمان را نثار هم کنیم و دوستی هایمان را همچون سدی در برابر کینه ها و کدورت ها قرار دهیم و با مهربانیمان یک شب خاطره انگیز برای خود و عزیزانمان بسازیم.

خاطرات زنجانی ها از شب چله شور و هیاهوی خرید در بازار سنتی زنجان چند روز مانده به شب یلدا نشان از بوی زندگانی و استمرار همه آیین های زیبای این قطعه از کشور دارد.

از جمله سنن زنجانی ها که بسیار زیباست این است که در این شب هدیه ای از طرف داماد به خانه عروس فرستاده می شود که در آن داماد بنا به تمکن اقتصادی خود هدیه ای تهیه می نماید و آنرا در کنار بستن خنچه های شیرینی، آجیل و میوه به خانه عروس می فرستد که در اصطلاح به آن چله لیک گفته می شود.

این خنچه شامل انواع آجیل و شیرینی و میوه های فصل مانند انار و هندوانه به همراه هدایایی برای عروس خانم است که در بسته هایی آذین بندی می شود.

البته این اقدام خانواده داماد در سال بعد و در نخستین شب یلدا توسط خانواده عروس مقابله به مثل می شود و این بار خانواده عروس برای دختر و داماد خود چله لیک می برند.

صفورا خانم پیرزنی 74 ساله هست او در خصوص رسم و رسوم محل زندگیشان در شب یلدا به خبرنگار گروه استان های خبرنگاران از زنجان؛ می گوید:یکی از رسومات زنجانی ها چله پایه به خانه عروس در شب یلدا هست که به وسیله خانواده داماد هدایای شب چله بر روی سینی بزرگی قرار می گیرد و روی آن پارچه قرمز رنگ به اسم دواق کشیده می شود.

سپس این سینی بر روی سر اقوام نزدیک داماد قرار می گیرد و راهی منزل خانواده عروس می شود.

صفورا خانم می گوید: این عمل سال بعد به وسیله پدر و مادر عروس جبران می شود.

به مراسمی دعوت هستیم که این روزها به بهانه یلدا در نمایشگاه کاسپین برگزار می شود پدر بزرگ های موسسه هفت باغ مهربانی مهمان این جشنواره بودند.

با یکی از پدر بزرگ های هفت باع مهربانی هم صحبت می شویم.

آقای حیدری یلدا را یاد آور خاطرات خوش از دوران بچگیش می داند، او به خبرنگار از،می گوید : شب های یلدا شب های خوراکی های خوشمزه است، سیب زمینی پخته شده روی زغال کرسی و لبو های دست پخت مادر لذیذترین غذا در زمستان های سرد آن روزگاران بود.

این پدر بزگ مهربان می گوید: قورقای بو داده روی کرسی در کنار قصه پدر که بصورت شعر برایمان نقل میکرد دلچسبترین هدیه این شب برایمان بود.

یلدا در میان زنجانی ها شبی میمون و مبارک است در زنجان در شب یلدا پیران و خردسالان جوانان و به خصوص بزرگتر های ایل در کنار هم جمع می شوند در این شب بزرگتر های ایل در صدر مجلس می نشینند و به کوچک تر ها هدیه می دهند.

شعر خوانی از اولویت های این شهر در نزد زنجانی هاست مخصوصا خواندن شعر های شهریار و مجموعه حیدر بابای او که جزو شعر های شب یلدا اذری زبان ها و همچنین زنجانی ها ست. مادر بزرگان همواره برای استقبال از روز های بلند رحمت و برکت شب های یلدا در چهار گوشه کرسی گردو و فندوق می شکنند به این امید که بر اطراف فرزندانش شادی و خنده حاکم شود.

خوراکی ها و تنقلات زیادی در شب یلدای زنجانی ها بنا به وسع خانواده مصرف می شود، اما آنچه که مادر بزرگ های مهربان بر روی سفره از جنس جاجیم پهن شده بر روی کرسی قرار می دادند کاسه های مسی پر از کشمش های سیاه و قهوه ای بود که بر رویش گردو های مغز شده قرار می دادند سنجد و قورقا گندم برشته شده هم ازدیگر تنقلاتی بود که در سینی پذیرایی مادر بزرک ها بر روی کرسی می درخشید.

همچنین در آن زمان ها زنجانی ها در شب یلدا مقداری برف سفید را با شیره انگور مخلوط کرده و آنرا می خورند.

زنجانی ها با خوراکی هایی، چون ترب، شلغم، کلم و تنقلاتی مانند توت و انجیر خشک، کشمش، گردو و نخودچی در این شب از میهمانان خود پذیرایی می کنند. بواسطه معروف بودن انار طارم این میوه هموراه بر سر سفره شب چله زنجانی ها جای وِیژه داشته است.

صله ارحام یکی از خوب ترین دستاورد های شب یلدا است این شب مجالی در صله رحم و تحکیم بنیان خانواده هاست.

در زنجان شب یلدا پیران و خردسالان جوانان و بخصوص بزرگتر های ایل در کنار هم جمع می شوند.

در این شب بزرگتر های ایل در صدر مجلس می نشینند و بزرگتر ها به کوچک تر ها هدیه می دهند شعر خوانی می کنند، فال حافظ می گیرند و شاهنامه خوانی در صدر برنامه های امشب قرار گرفته است.

ارجمند مدیر کل میراث فرهنگی استان به خبرنگار از، می گوید :این مراسم یکی از مراسماتی است که موجب پیوند دوباره نسل ها با حضور سه نسل در کنار یکدیگر مادر بزرگ و پدر بزرگ ها، در کنار پدران و مادران، فرزندان و نوادگان می شود.

ارجمند می افزاید : با توجه به اینکه یکی از رسالت های اصلی ما حفظ و احیا این مراسمات و میراث های ناملموس آن است در تلاشیم که در احیا چنین مراسماتی پیشرو باشیم.

او می گوید :از جمله برنامه های سال جاری به مناسبت این شب برگزاری جشنواره ای با عنوان جشنواره شب یلدا در مجموعه بازارچه صنایع دستی با حضور صنعتگران حوزه صنایع دستی و مردم شهر زنجان است.

ارجمند می افزاید: مسابقه آشپزی ومراسم مجمع آرایی از برنامه های شاد و مفرح این جشنواره است.

گزارشی از زهرا نصیری

ن

وبلاگ خرید: وبلاگ خرید | این سیستم پیشرفته وبلاگدهی برای فروشگاه های اینترنتی است

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان