سوغات زنجان چیست ؟ - مجله سایه

یکی از محبوب ترین سوغاتی های این شهر چاقو است ولی شاید کمتر کسی از سوغاتی های خوشمزه زنجان خبر داشته باشد. چاقوی زنجان که از آوازه جهانی برخوردار است، به همراه ظرف های مسی خوش رنگ و لعاب و ملیله کاری این استان، جزو صنایع دستی زنجان هستند که میتوان آنها را برای کسانی که به یادشان هستید از این استان سوغات ببرید.

زنجان مرکز استان زنجان قرار گرفته است و از بزرگترین شهرهای شمال غرب ایران محسوب می گردد. این شهر بیستمین شهر کشور از نظر جمعیت است. نام این شهر عربی شده واژه رنگان است. مردم این منطقه هنوز هم از تلفظ زنگان استفاده می نمایند.صنایع دستی از قبیل ورشو سازی و نقره سازی و ملیله کاری و چارق دوزی و چاقو سازی و فرش بافی (فرش زنجان) آن مشهور است.

انواع نان و شیرینی

نان اردک:یکی از نان های محلی زنجان است که می تواند یکی از سوغاتی های زنجان نیز به حساب آید. این نان ساده و خوشمزه یکی از نان های پرطرفدار مردم این شهر به حساب می آید. البته اگر کمی اهل آشپزی داشته باشید یک دستور پخت خوب از آشپزهای زنجانی می تواند برترین سوغاتی باشد تا هروقت که دلتان خواست برای خودتان نان اردک بپزید.

شیرینی شستی:

شیرینی شستی از جمله شیرینی های بسیار سنتی، لذیذ و یکی از سوغاتی های زنجان است که به دلیل استفاده از انگشت شست در شکل دهی آن، به نام شیرینی شستی شناخته می گردد. برای درست کردن آن از آرد شیرینی، روغن جامد یا کر طبیعی، زرده تخم مرغ، آرد برنج، مربا یا عسل، پودر قند و پودر هل استفاده می گردد.

نان برنجی:

برای تهیه این مورد از سوغاتی های زنجان از آرد برنج، آب، پودر قند، تخم مرغ، گلاب، روغن کرمانشاهی یا کره و تخم خرفه اضافه می نمایند.

صنایع دستی

چاقو:چاقو را می توان مشهورترین از میان سوغاتی های زنجان نامید، که معروفیت آن در سراسر کشور شناخته شده است. این هنر نسل ها است که بین هنرمندان این منطقه منتقل می گردد. برای ساخت چاقو قدرت بندی بالایی احتیاج است بنابراین اغلب جوان ها و افراد قوی بنیه آن را زیرنظر استاد کاران ماهر انجام می دهند. به طور قطع اعلام تاریخ دقیق و معین زمان آغاز این صنعت در استان زنجان مقدور نمی باشد اما قدیمی ترین چاقوی به دست آمده از مجموعه مرد نمکی در معدن نمک چهرآباد (روستای حمزه لو) متعلق به هیجده قرن پیش از میلاد است.

برای تشخص آن می توانید به این نکته توجه کنید که دسته و تیغه هایی که در چاقوی زنجان و برای مصرف آشپزخانه استفاده می شوند یک تکه هستند اما چاقوهای کارخانه ای که امروزه در سوییس، نروژ، ترکیه و سوئد فراوری می شوند دسته هایی دارند که به صورت جداگانه ساخته می شوند. انواع چاقوهایی که در زنجان شاخته می شوند عبارتند از: چاقوی ساده، ضامن دار، چاقوی میوه خوری، چاقوهای مرکب، کاردهای شکاری، کاردهای قمه ای، کاردهای کمری، کاردهای آشپزی و قلم تراش.

چاروق دوزی:

چاروق نوعی پاپوش است که از روزگاران قدیم مورد استفاده قرار می گرفت و در شکل های مختلفی ساخته میگردد. در آن موقع بیشتر آن از چرم درست می شد. امروزه نوعی پاپوش در زنجان با نام چاروق با نوکی عقابی و برگشته فراوری می گردد که بدون بند و تسمه است. در تهیه این نوع چاروق از چرم قرمز استفاده می گردد و به دلیل شکل خاص و ظریفش به وسیله بانوان شهر به عنوان روفرشی مورد استفاده قرار می گیرد. چند سالی است که به صورت نعلین و پانه دار ساخته می گردد و فقط کف آن از چرم و رویه آن برنگ های مختلف از نخ های ابریشمی و سیم گلابتون بافته و تزئین می گردد.

مسگری:

بین فلزات مس زودتر از بقیه فلزات بکار رفت زیرا بصورت خالص در طبیعت یافت می شد و استخراج و بهره برداری از آن ساده بود. درخشش و جلای مس خالص و رنگ جالب توجه سنگهای معدنی از دیگر علل کاربرد آن در طول اعصار گذشته می باشد. اوج هنر فلزکاری دوره اسلامی مربوط به سلجوقیان است که در این دوره زنجان در کنار مراکزی چون خراسان، موصل، همدان، ری و اصفهان یکی از مهمترین قطبهای فلزکاری محسوب می شده و در این دوره زنجان بعنوان یکی از مهمترین مراکز تهیه ظروف مرصع کاری شده ، مطرح بوده است.

در سال های اخیر ظروف مسی یکی از سوغاتی های زنجان بوده اند که برای همه شناخته شده هستند، متاسفانه صنعت مسگری در سال های اخیز کاهش یافته و تعداد مسگران زنجان از 800 نفر به 25 نفر رسیده است. ویژگی و وجه تمایز فراوریات مسی زنجان، ایجاد نقوش به روش کنده کاری است. امروزه در زنجان انواع ظروف مسی کاربردی و تزیینی در مقدار های بزرگ و کوچک فراوری می شوند که علاوه بر بازارهای استان، در منطقه ها دیگر کشور نیز به فروش می رسند.

قالی بافی:

زنجان اگرچه یکی از مراکز مهم قالی بافی ایران است، اما نامش آنگونه که باید در این لیست نمایان نشده و فراوریات استان در قالب نام های دیگر به فروش می رسد. به همین دلیل احتیاجمند بذل توجه مسئولین در این زمینه است. به هرحال قالی های زنجان از کیفیت بسیار خوب و تنوع منحصربفردی برخوردار هستند و می توان از آن ها در میان سوغاتی های زنجان نام برد.

محصولات باغی

سبزیجات کوهی

شهر زنجان در ناحیه ای کوهستانی قرار گرفته و در آن گیاهان زیادی رشد می نمایند که خواص زیادی دارند از جمله مشهور ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:غاز یاغی: نوعی گیاه خودرو است که می توان آن را در کنار رودخانه ها و دامنه کوه ها پیدا کرد. علاوه بر کاربرد این گیاه در آشپزی در درمان بیماری ها نیز از آن استفاده می نمایند. یاری به تصفیه خون، درمان بیماری های پوستی، تنظیم ترشحات غدد داخلی و آرامش بخشی از جمله خواص این سبزی است.

پیاز کوهی: یکی دیگر از سبزی های که به عنوان سوغاتی های زنجان می توان از آن یا دکرد، پیاز کوهی است. این پیاز در روستاها و کوه های اطراف زنجان می روید. جزو دسته گیاهان خودرو به حساب می آید. از پیاز کوهی در سالاد و آش استفاده بیشتری می گردد. نام محلی آن والک است و در دامنه کوه ها بیشتر یافت می گردد. پیاز کوهی طعم بی نظیری به غذا می دهد و علاوه بر آن خواص زیادی هم دارد.

گردو، بادام و زیتون زنجان نیز از معروفیت خاصی برخوردار هستند. به خصوص زیتون شهر طارم که از معروفیت زیادی برخوردار است.