الگوپذیری بچه ها از رفتار والدین

به گزارش مجله سایه، الگوپذیری بچه ها از والدین مهمترین عامل در شکل گیری رفتار کودک می باشد. بچه ها از محیط و رفتار والدینشان یاد می گیرند نه از توصیه های والدین.

بچه ها آنگونه می شوند که والدینشان هستند. آنچه که در جلوی کودک انجام می دهید یا می گویید بر تفکر و رفتار او اثر می گذارد چون شما الگوهای کودک محسوب می شوید. بچه ها به وسیله تقلید کردن یاد می گیرند. پتانسیل کودک برای مشاهده و تقلید کیفیت شگفت انگیزی است. دانشمندان به این ویژگی کودک الگوپذیری می گویند. بچه ها حرف زدن را به وسیله مشاهده و تقلید کردن یاد می گیرند. همچنین نگرش ها، ارزش ها، ترجیحات شخصی و حتی بعضی از عادات را از این طریق می آموزند. بنابراین والدین بر یادگیری بچه ها نفوذ زیادی دارند و ضروری است که در خصوص رفتار خود به دقت فکر نمایند.

چگونه می توان الگوی خوبی برای بچه ها بود؟

موضع تدافعی نگیرید. وقتی کودکتان رفتار بد شما را تقلید می نماید حالت تدافعی به خود نگیرید. به جای آن از این موقعیت بهره ببرید که این شرایط بد را به فرصت آموزنده با ارزشی تبدیل کنید. برای مثال اگر دیدید فرزندتان از کلمات بدی استفاده می نماید که شما در عصبانیت به کار برده اید، شرح دهید که اشتباه نموده اید که آن کلمه زشت را به زبان آورده اید. معذرت خواهی کنید و بگویید که نباید فحش می دادید و در آن موقع عصبانی بوده اید. با این رفتار مسئولیت خشم خود را به گردن گرفته و اشتباهتان را پذیرفته اید و پوزش خواسته اید. اکنون شما والدی هستید که اشتباهش را می پذیرد و مسئولیت آن را به عهده می گیرد. چنین رفتاری یک ویژگی ارزشمند است که کودکتان بخواهد از شما الگوپذیری کند.

بچه ها از هر کار والدینشان یک درس می گیرند

از هر کاری که ما انجام می دهیم بچه ها الگوپذیری نموده و درس یاد می گیرند. به نمونه های زیر توجه کنید:

اگر در خصوص سن بچه خود دروغ بگویید تا برای او بلیط ارزان قیمت بخرید با این رفتار به کودک خود یاد خواهید داد که دروغ گفتن کاری درست است.
اگر همسرتان خانه باشد اما در پشت تلفن به کسی که زنگ زده است بگویید که همسرم منزل نیست به کودک یاد می دهید که دروغ چیزی خوبی است.
اگر خودتان هله هوله بخورید در واقع به کودکتان یاد می دهید که او نیز می تواند هله هوله بخورد.
اگر تمام روز به تماشای تلویزیون بپردازید به کودک خود می آموزید که او نیز می تواند تمام روز تلویزیون تماشا بکند.

اگر جر و بحث نموده و سر کسی داد بکشید در واقع به کودکتان یاد می دهید که او می تواند چنین کند.
اگر از دست بچه های خود عصبانی بشوید انتظار داشته باشید که بچه ها شما نیز از دست دیگران عصبانی بشوند.
اگر بر سر کسی که می خواهد جای پارک شما را بگیرد داد بکشید به کودک خود بیاموزید که او نیز می تواند در این جور مواقع بر سر کسی داد کشیده و فحش بدهد.
اگر به جای عصبانیت با لحن آرام با کسی صحبت بکنید در واقع به بچه ها خود می آموزید که موقع عصبانیت آرام باشند.
اگر به خاطر فحش دادن به کسی از او معذرت بخواهید به بچه ها خود یاد می دهید که مسئولیت اشتباه خود را بپذیرند.
وقتی با دیگران مودبانه حرف می زنید در واقع به بچه ها خود می آموزید که آنها نیز مودبانه رفتار نمایند.
اگر حقوق دیگران را رعایت می کنید به بچه ها خود می آموزید که آنها نیز باید حقوق دیگران را رعایت نمایند.
وقتی نسبت به دیگران مهربان هستید در واقع الگوپذیری کودکتان را به سوی مهربان بودن می کشاند.
وقتی نهایت سعی و کوشش خود را به عمل می آورید بچه های شما نیز یاد می گیرند که نهایت سعی و کوشش خود را به عمل بیاورند.
وقتی به مطالعه می پردازید بچه ها شما نیز یاد می گیرند که نسبت به مطالعه نگرش درستی داشته باشند.
وقتی غذای سالم می خورید و به ورزش می پردازید بچه ها نیز یاد می گیرند که غذای سالم بخورند و ورزش بنمایند.
وقتی شما به عنوان پدر و مادر رفتار مسئولانه پیش می کنید بچه ها تان نیز یاد می گیرند که رفتار مسئولانه داشته باشند.

بدترین الگو؛ والدین کودک آزار

بدترین مثال اثرات الگوپذیری اپیدمی سوء استفاده از کودک است. اغلب والدین کودک آزار در کودکی خود دچار کودک آزاری شده اند. وقتی که پدر و مادر خشن و عصبانی کودک خود را کتک میزند در واقع به آن کودک یاد می دهد که رفتار والدین با بچه ها می تواند به وسیله کتک زدن هم باشد. چنین کودکی وقتی عظیم می گردد اغلب با بچه ها خود نیز چنین رفتار می نماید.

اگر رفتار کودک تان باعث نگرانی شما شده است به دقت در رفتار خود نگاه کنید بچه ها چیزی را یاد می گیرند که دیده اند و به آن سبک عظیم شده اند. اگر در خانواده ای عظیم شده اند که رفتار مسئولانه ای دارد آنها نیز موقع عظیمسالی رفتار مسئولانه از خود نشان می دهند. بنابراین ضروری است برای فرزندان خود بهترین الگویی باشید که می توانید. بچه ها طوری رفتار می نمایند که شما با آنها رفتار نموده اید.

بچه ها از محیط خود تاثیر می پذیرند

دومین روشی که بچه ها به وسیله آن دست به یادگیری می زنند باتجربه چیزهایی است که در محیط پیرامونشان وجود دارد. چیزهایی که در محیط پیرامون کودک وجود دارد، اعضای خانواده، همبازی ها، همسایگان، همکلاسی ها، معلمان، سالن غذاخوری و محل بازی، تلویزیون، فیلم ها، کتاب ها، مجله ها و موسیقی و غیره را در برمی گیرد. اینها عناصر محیط کودک محسوب می گردد. دنیایی که او را احاطه نموده است. یادگیری به وسیله تجربه کردن، متفاوت از تقلید کردن است. اگر کودکی قوری داغی را بلند کند یاد می گیرد که وسیله و غذای داغ انگشتان او را می سوزاند. کودک در خصوص غذای داغ به وسیله تجربه یاد می گیرد نه به وسیله تقلید یا الگوپذیری. ضروری است کودک با محیط خود سازگاری داشته باشد. اگر محیط کودک بازی با عروسک را تقویت کند با عروسک خود بازی خواهد نمود و اگر به بازی فوتبال پاداش می دهد کودک به بازی فوتبال رو خواهد آورد و اگر به تعلق به یک گروه بها بدهد، او به گروهی خواهد پیوست.

محیط و رفتار، یادگیری بچه ها را شکل می دهد. والدینی که به تحصیلات بها می دهند بچه های دارند که در تحصیلات پیروز هستند. والدینی که مشغول کارهای گروهی هستند بچه های دارند با روحیه یاری کارانه و سختکوش. همسایگانی که با یکدیگر سازگاری دارند بچه های دارند که به خوبی با یکدیگر بازی می نمایند.

بچه ها از گفتار و کردار ما الگوپذیری و تقلید می نمایند. آنها بسیاری از رفتارها را از والدینشان یاد می گیرند. بنابراین برای فرزندان خود الگوی خوبی باشید و برای آنها تجاربی را فراهم کنید که ارزش ها را به آنها یاد داده و مشوق مسئولیت پذیری و خویشتنداری باشد.

منبع: چگونه با کودک خود رفتار کنیم؟ نوشته دکتر سال سیلور