چاره جویی برای کوتاهی قد - مجله سایه

چاره جویی برای کوتاهی قد

نویسنده: دکتر محسن خوش نیت، متخصص غدد

کوتاهی قد دلیل شایعی برای مراجعه بچه ها و نوجوانان به متخصصان غدد است ولی هر فردی که با شکایت کوتاهی قد مراجعه می نماید واقعا کوتاه قد نیست. مهم تر اینکه افزایش قد با روش هایی مانند استفاده از صندل ها یا کفش های مخصوص که تبلیغ می گردد یا امواج لیزری و... امکان پذیر نیست. این روش ها غیرعلمی و بدون تأثیر است.

ژنتیک نقش مهمی در مشخص قد نهایی هر فردی دارد. براساس تحقیقات جمعی، فرمول زیر برای محاسبه تقریبی قد نهایی فرد پیشنهاد شده است:

5/6 - تقسیم بر 2 (قد پدر + قد مادر) = قد دختران

5/6 + تقسیم بر 2 (قد پدر + قد مادر) = قد پسران

پس از تشخیص قطعی دلیل کوتاهی قد باید درمان متناسب با دلیل آغاز گردد. برای مثال، در کوتاهی قد ژنتیکی درمان با هورمون رشد موثر نیست. تشخیص کمبود هورمون رشد، تنها براساس آزمایش های هورمونی نیست و باید حتما سرعت رشد کودک نیز آنالیز گردد. یعنی اگر در کودکی سرعت رشد قدی خوب بود، براساس یک آزمایش هورمونی نمی توان تشخیص کمبود هورمون رشد گذاشت و درمان را آغاز کرد. دلیل باید معلوم گردد و قد کودک به طور دقیق باید براساس منحنی های استاندارد رشد سنجیده گردد. با یک رادیوگرافی ساده از استخوان های مچ دست (به طور معمول دست چپ) سن استخوانی مشخص گردد که در واقع نشان دهنده سن بیولوژیک واقعی کودک است. علل کوتاهی قد شامل کوتاهی قد ژنتیک (در این حالت سرعت رشد کودک در سال طبیعی است و سن استخوانی نسبت به سن تقویمی عقب نیست) و تأخیر سرشتی در رشد (از سن دو سالگی کوتاهی قد دارند و سرعت رشد کودک در سال تقریبا طبیعی است ولی سن استخوانی عقب است. بلوغ با تأخیر است ولی در نهایت، بیشتر این بچه ها به حد ژنتیک قدی خود می رسند) است. سایر علل عبارت اند از بیماری های عمومی مانند سوء تغذیه، کمبود ویتامینD و کلسیم که موجب نرمی استخوان می گردد، بیماری سلیاک، بیماری های مزمن عمومی مانند کم خونی ها، بیماری های التهابی دستگاه گوارش، بیماری های کلیوی مزمن، نارسایی قلبی، بیماری های مزمن ریوی یا کبدی و کم کاری تیروئید. مصرف بعضی داروها مانند داروهای کورتونی نیز می تواند موجب اختلال رشد گردد. اختلالات رشد داخل رحمی نیز از علل دیگر کوتاهی قد بچه ها هستند. یادمان باشد همه ما در سه مرحله رشد می کنیم: در دو سال اول زندگی 30 تا 35 سانتی متر افزایش قد داریم. این رشد سریع با افزایش سن کاهش می یابد، بچه ها هر سال 5 تا 7 سانتی متر قد می کشند. البته در نزدیکی سنین بلوغ سرعت رشد کمتر خواهد شد و انتها در دوره بلوغ یک جهش رشدی وجود دارد که به طور میانه در پسران 25 تا 30 سانتی متر و دختران 20 تا 25 سانتی متراست. حداکثر جهش رشدی در دختران پیش از آغاز عادت ماهیانه و در پسران در مراحل انتهایی تر بلوغ است.

به طور معمول در سنین 15 تا 17 سالگی در دختران و 16 تا 18 سالگی در پسران صفحات رشد بسته می گردد و امکان افزایش قد پس از آن وجود نخواهد داشت.

منبع:http://www.salamat.com

/ن